کلیسای مسروپ
کلیسای مسروپ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. این کلیسا در خیابان چمران شهر اراک قرار دارد.
بنای این کلیسا در سال ۱۹۱۴ میلادی با بهرهگیری از منابع مالی ارامنه اراک ساخته شده است. پلان کلیسا بازیلیک مستطیل شکل است و در جهت شرق به غرب واقع شده. سقف کلیسا بر روی چهار ستون که توسط قوسهایی به یکدیگر و به دیوارهای جانبی وصل شدهاند، تکیه دارد.
کلیسا دارای نورگیرهای متعددی در چهار جهت بناست و دو ورودی در قسمتهای جنوبی و غربی دارد . برج ناقوس خانه کلیسا در جلوی ورودی غربی واقع شده است. مجموعه بناهای ساخته شده در محوطه حیاط کلیسا شامل، مدرسه ویژه ارامنه، تالار اجتماعات، منزل کشیش و منزل سرایدار است.
ساختمان اصلی کلیسا به صورت مستطیل شکل ساخته شده و از سه بخش مردم نشین، محراب و دو اتاق جانبی در مجاورت محراب تشکیل شده است. برای استحکام بنای کلیسا در داخل دیوارها و ستونها، تیرهای چوبی تعبیه شده و نمای بیرونی کلیسا با آجر سفال تزئین شده است.
بقعه پیر مرادآباد
در فاصله حدود ۱۴ کیلومتری شمال شرق اراک و در حاشیه سمت راست جاده اراک به فرمهین، برج و گنبد آجری بسیار زیبایی وجود دارد که به بقعه پیر مراد معروف است و از نظر تاریخی بسیار حائز اهمیت است. طرح بیرونی بنا به شکل کثیر الاضلاع منتظم است که بر هر ضلعش طاق نمایی و بر فراز آنها گنبدی از نوع دوپوش وجود دارد.
زمینه طاق نماها با خط بنایی به شیوه گره چینی با آجر تزیین شده. ساختمان اصلی بقعه پیرمراد مربوط به قرن هفتم و هشتم می باشد. این بنا که در دوره سلجوقیان ساخته شده از یک پایه ۱۲ ضلعی و گنبدی آجری که بر روی آن قرار گرفته تشکیل شده است. از داخل بنا راه پله ای به پشت بام وجود دارد که برای موارد خاص استفاده شده. تمامی این بنا از آجر چهار گوش، گچ و ساروج ساخته شده است. در مرکز بقعه و در زیر گنبد دوپوش، دو عدد سنگ قبر کوچک و بزرگ با اشکال ویژه و خط کوفی بر روی مقبره مربع شکل نصب شده. این بقعه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
نقل کرده اند شاپور ساسانی برای نبرد با دشمن از این منطقه می گذشته که با پیرمردی برخورد می کند. شاپور از پیرمرد میپرسد آیا در نبرد پیش رو پیروز می شویم یا خیر؟ پیرمرد جواب می دهد که تو در این جنگ پیروز می شوی. اتفاقاً چنان هم شد و شاپور پیروز شد و بعد از برگشت نزد پیرمرد رفت ولی او مرده بود. لذا دستور داد تا بقعه ای مرتفع به یاد و گرامیداشت پیرمراد در این مکان بسازند. این بنا در گذشته از بین رفت اما در دوره سلجوقی مجددا بقعه ای بنا کرده اند. در کنار بقعه پیرمراد یک تپه تاریخی هم وجود دارد که هنوز کاوشی در آن صورت نگرفته.
هزاوه، زادگاه امیرکبیر و قائم مقام
اگر گذرتان به استان مرکزی افتاد، پیشنهاد می کنیم سری به روستای هزاوه بزنید که زادگاه امیرکبیر و قائم مقام است. این روستا در فاصله ۱۸کیلومتری شمال غربی شهرستان اراک قرار دارد و جزئی از دهستان فراوان، بخش فرمهین به شمار میآید. مطالعات باستانشناسی بر روی تپه تاریخی هزش در این منطقه نشان می دهد که روستای هزاوه قدمتی طولانی دارد و عمرش با توجه به سفال های پیدا شده از تپه، به قرن پنجم هجری می رسد.
اگر گذارتان به هزاوه افتاد، می توانید مقبره شاهزاده احمد رو بر روی بلند ترین قسمت روستا در محله بالا ببینید که عمرش به دوره ایلخانان می رسد.
بافت مسکونی روستا هم آنقدر پیچیده و جالب است که به تنهایی می تواند جذاب ترین بخش سفر شما را رقم بزند. خانه های سنگی و گلی که به صورت پلکانی بر دامنه شیب کوه ها قرار گرفته در هزاوه به وفور دیده میشود. این خانه ها اکثراً از گل، سنگ و چوب ساخته شده و دارای سقف های مسطح هستد.
تالاب میقان، خانه درناها
«تالاب کویری میقان» یکی از ۱۰ تالاب مهم ایران است و۲۵ هزار هکتار وسعت دارد که در ناحیه ی کم ارتفاع، مردابی، با آب شور در پست ترین نقطه دشت فراهان و در فرورفتگی موسوم به «چاله اراک» قرار گرفته است .
تالاب میقان کویر، دشت های آبرفتی و یک دریاچه فصلی دارد و «کوه تخت زرد» که در ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی تالاب قرار گرفته، نزدیکترین کوه به این تالاب است .
تالاب میقان در گذشته به «نمکزار فراهان» مشهور بوده و قدمت تالاب را دوهزار سال تخمین زدهاند. این تالاب در حال حاضر اصلی ترین زیستگاه پرندگان مهاجر منطقه غرب مدیترانه است و در مرکز ایران در کنار تالاب گاوخونی اصفهان تنها میزبان آنان در زمستان محسوب می شود .
روز ۱۵ آبان به دلیل تجمع درناها در تالاب میقان، «روز درنا» نامگذاری شده .